Türev ürünler

Türev ürünlerin değeri, baz alınan herhangi bir varlığın değerindeki değişim üzerinde belirlenir. Genel olarak riskten kaçınarak yapılan yatırımlarda kullanılan Türev Ürünler, Türev Piyasaların o anki koşullarına göre gelir artırmak için de kullanılabilirler.

Başlıca Türev Ürünleri

Opsiyon işlemleri

Opsiyon; sahibine belirli miktarda menkul kıymet, döviz veya malın önceden belirlenen bir fiyattan vadesinde alım veya satım hakkını veren sözleşmedir. Opsiyonu alan (Opsiyon sahibi) belirli bir fiyat/prim karşılığında satın aldığı sözleşmeyi sözleşmede belirtilen süre sonunda kullanma hakkına sahiptir. Opsiyonu satan ise aldığı prim karşılığında ilgili kıymeti, dövizi yada malı belirlenmiş fiyattan alma ya da satma yükümlülüğü altına girer.

Opsiyonlar yönüne göre ikiye ayrılır:

Call Opsiyonu: Alıcısına alım hakkı verir.

Put Opsiyonu: Alıcısına satım hakkı verir.

Opsiyonlar kullanım şekline göre ikiye ayrılır:

Avrupa Tipi Opsiyon: Sadece vadede kullanabilen bir hak sağlar.

Amerikan Tipi Opsiyon: Vadeye kadar herhangi bir zamanda kullanabilen bir hak sağlar.

Avantajları

Döviz opsiyon sözleşmesini satın alanlar için hedefler;

• Döviz cinsinden olan risklerini ters doviz hareketlerine karşı korumak.
• Oluşabilecek yeni risklere karşı önlem almak.
• Beklentisine göre artacak döviz volatilitesinden para kazanmak.

Döviz opsiyon sözleşmesini satanlar için hedefler:

• Gelecekteki döviz hareketlerini yararlanmak.
• Prim kazancı yoluyla nakit akışı sağlamak.
• Alınmış opsiyonlar varsa onlarin maliyetini azaltmak.

Forward İşlemleri

• Müşteri ile belli bir vadede belli bir tutarda bugünden belirlenmiş kur üzerinden yapılan TL/FX veya FX/FX alım/satım anlaşmasıdır.
• Vade, tutar ve kur bugünden belirlenir.
• Vadeye kadar nakit akışı yaratmaz.
• TL/FX veya FX/FX olabilir.

Avantajları

• Döviz riskini bankaya satmış olurlar.
• Vadeye kadar nakit akışı yaratmaz.
• Maliyetleri önceden belirleme fırsatı verir.

Yapılandırılmış Türev Ürünler

Risk ve getiri tercihlerine bağlı olarak değişik ürünlerin bir araya getirilerek birleştirilmesi ve getiri ya da koruma seçeneklerinin farklılaştırılması sonucu oluşturulan ürünlerdir.

Avantajları

Elde edilen en büyük avantaj, ihtiyaca veya talebe birebir örtüşen ürün alternatifleri yaratabilmektir. Ürünler değerlendirilirken tüm ürün detayları ve olası riskler göz önünde bulundurulmalıdır.